Van wijkscan naar hecht wijkverband, dat gebeurt niet vanzelf.
In 2030 is er in elke wijk een zogenoemd hecht wijkverband met daarin in ieder geval een huisarts, wijkverpleegkundige, sociaal domein professional en apotheker. Dat is een van de belangrijkste speerpunten uit de Visie eerstelijnszorg 2030. Het wijkverband staat dicht bij de inwoner waardoor het goed kan inspelen op de wensen en behoeftes die er zijn. In de eerstelijnsvisie wordt een wijkscan als hulpmiddel genoemd om inzicht te krijgen in die behoeftes. Als Robuust hebben we veel ervaring met wijksamenwerkingen en krijgen we de laatste tijd steeds vaker de vraag om een wijkscan te maken. Maar een wijkscan leidt niet automatisch tot een krachtige samenwerking in de wijk. Daar is meer voor nodig.
Data laten leven
De afgelopen jaren hebben we als Robuust verschillende wijksamenwerkingen opgezet en begeleid. Zoals Zoom-In in Bergen op Zoom, Proeftuin Ruwaard in Oss en Proeftuin Deurne. Vaak vormde een analyse van de wijk de basis voor deze samenwerkingen. Het laat zien welke ontwikkelingen en knelpunten er zijn en waar je als samenwerking op moet richten.
“Bij een wijkscan denken mensen vaak dat als je maar genoeg cijfers hebt, de uitdagingen vanzelf naar boven komen”, geeft Rienk Overdiep, programmamanager bij Robuust aan. “Maar aan alleen cijfers heb je niet zo veel en het is vooral belangrijk om de juiste betekenis aan cijfers te geven. Als je bijvoorbeeld alleen maar naar de gemiddelden van een wijk kijkt, dan vallen uitdagingen in een specifiek deel van een wijk niet op. En het aantal zorgmijders in een wijk, wordt bijvoorbeeld in geen enkel systeem geregistreerd terwijl een maatschappelijk werker er zo een aantal kan opnoemen. Je hebt dus ervaringsverhalen van inwoners, professionals en bestuurders uit een wijk nodig om een volledig beeld te krijgen. Zij weten wat er speelt en kunnen door hun verhalen ‘platte’ cijfers laten leven. Zo ga je van een wijkscan naar een gezamenlijk beeld van de wijk.”
Voorbeeld uit de praktijk In een van de wijksamenwerkingen die we als Robuust hebben begeleid, bleek uit de cijfers dat de wijk slecht scoorde op ervaren veiligheid. Al snel werd er door de betrokken professionals aan oplossingen gedacht zoals meer politie straat. Maar door inwoners op dit onderwerp te bevragen, kwam naar voren dat vooral de gebrekkige straatlantaarns zorgden voor een onveilig gevoel op straat. Een mooi voorbeeld dat laat zien dat je verhalen van alle betrokkenen nodig hebt om te zorgen voor oplossingen die werken. |
Gezamenlijk beeld van de wijk
Een volledig beeld van de wijk is belangrijk, maar zorgt niet automatisch voor een goede samenwerking in de wijk. Het is een heel proces om vanuit een wijkscan te zorgen dat betrokken partijen samen gaan werken aan oplossingen voor de wijk. Dat is hard werken, weet Lianne van der Wijst, programmamanager bij Robuust. “Het begint bij het aan tafel krijgen van alle partijen die actief zijn in de wijk zodat je samen kan bepalen waar je de focus op legt. Zo kan je gerichter informatie gaan verzamelen. Het is belangrijk om die informatie samen goed te doorleven en er betekenis aan te geven zodat er een gedeeld gevoel van begrip en urgentie ontstaat. De basis om ervoor te zorgen dat iedereen de verantwoordelijkheid voelt om samen aan de uitdagingen in de wijk te werken. Door hiervoor de tijd te nemen wordt een wijkscan niet een fase die je kunt afsluiten of een losstaand ‘stuk papier’ dat uiteindelijk in la belandt, maar vormt het juist een belangrijk fundament voor een samenwerking die weet waar ze voor staat en gaat. De wijkscan wordt op deze manier echt onderdeel van de samenwerking.”
Onafhankelijke begeleiding
Van wijkscan naar hecht wijkverband, dat gebeurt niet vanzelf. Een onafhankelijke partij die aanjaagt, organiseert en faciliteert kan hierbij helpen. Als Robuust denken we graag mee over de vormgeving van het proces om te komen tot een doelgerichte samenwerking, begeleiden we bij het zoeken naar data en informatie, ondersteunen we bij een begrijpelijke en toegankelijke presentatie van de wijkanalyse en ondersteunen we bij het gezamenlijk bepalen van doelen en acties.
